جناب حضرت شیخ اکبر محیی الدین بن عربی در رساله ی شریفه ی تنبیهات علی علوّ الحقیقه المحمدیه العلیه فرمایند :
« التنبیه التاسع :
إعلم أن القطب الذی علیه مدار احکام العالم و هو مرکز دائره الوجود من الآزل إلی الأبد واحد باعتبارحکم الکثره متعدد .
فانبی فی کل عصر هو قطبه و عند انقضائه نبوه التشریع بتمام دائرتها انتقلت القطبیه إلی الأولیاء مطلقا .
فلا یزال فی هذه المرتبه واحد منهم قایم هذا المقام لیحفظ الله تعالی به هذا الترتیب و النظام إلی أن ظهر خاتم الأولیاء الذی هو خاتم الولایه المطلقه والله أعلم » .
مجموعه رسایل شیخ اکبر صفحه 407
ترجمه :
تنبیه نهم :
بدان که قطبی که مدار احکام نظام هستی بر اوست که مرکز دایره وجود و کل عالم است از ازل تا ابد حقیقتا یکی است و به اعتبار حکم کثرت متعدد گردد .
پس نبی در هر عصر و زمانی قطب و مرکز نظام وجود زمان است و هنگامی که نبوت تشریعی خاتمه پذیرد قطبیت به اولیاء منتقل گردد .
و پیوسته یکی از اولیاء در مقام قطبیت قایم است تا بسبب او خداوند عالم و نظام هستی را حفظفرماید تا اینکه خاتم اولیاء ظهور نماید که او خاتم ولایت مطلقه می باشد » .
بر صاحب بصیرت و خالی از غرض واضح است که نکات فراوانی در این عبارات وجود دارد که دلالت صریح بر تشیع جناب شیخ اکبر دارد که به چند مورد از آن اشاره می نماییم .
1 ـ اعتقاد به قطبیت .
ایشان قطب را نقطه ی پرگار نظام وجود و حافظ عالم و مرکز دایره ی وجود می داند و اعتقاد دارد که در هر عصری یک قطب وجود دارد که سبب حفظ نظام عالم است و نبی و ولی را قطب می داند .
اهل سنت چنین اعتقادی را ندارند و اگر چه آن ها نیز وجود نبی را در هر عصری قایلند لکن اولا بعد از انقضای نبوت اعتقاد به وجود ولی که همان صفت و ویژگی قطبیت را داشته باشد و مرکز نظام هستی باشد را ندارند و ثانیا برای نبی هم چنین اعتقادی را ندارند .
این اعتقاد مخصوص شیعیان است که در هر عصری شخصی وجود دارد یا در قالب نبی و یا ولی و امام که قطب نظام هستی است و اگر او نباشد عالم از بین میرود .
در روایتی آمده : لولا الحجه لساخت الأرض بأهلها یعنی اگر حجت نباشد زمین اهل خود را فرو می برد .
اهل سنت بعد از نبی قایل به وجو ولی نمی باشند و در عبارات شیخ اکبر تصریح به این مطلب شده که بعد از نبی ولی است.
و نبی و ولی جانشین او را قطب عالم و سبب حفظ نظام هستی می داند که اهل سنت چنین اعتقادی را حتی در مورد نبی هم ندارند.
2 ـ در عبارت ایشان آمده که بعد از سلسله ی انبیاء سلسله ی اولیاء آغاز می گردد و سلسله ی اولیاء ادامه دارد تا زمان ظهور خاتم الأولیاء.
واضح است تصریح ایشان در این عبارت به ظهور حضرت حجت.
3 ـ عده ای به جناب شیخ اشکال می کنند که ایشان خودش را امام زمان می داند چرا که خود را خاتم اولیاء دانسته است . این عبارت جناب حضرت شیخ جواب به آنها می باشد چرا که تصریح به وجود و ظهور خاتم الاولیاء دارد .
ایشان خود را خاتم اولیاء ولایت مقیده می داند و حضرت حجت را خاتم اولیاء ولایت مطلقه که در عبارت هم آمده است .
